30 Aralık 2007 Pazar

Matematiği Ayrıcalıklı Yapan Ne?

"Bilimlerin arasında matematiğin çok ayrı bir yeri vardır" sözünü sık sık tekrarlarlar. Ben de çok da düşünmeden o tekrarları yapanlardan biriyim aslında. Ama yine de kendime hep sorardım "acaba neden?" diye. Geçenlerde sebebi aklıma düşüverdi...

Bir kere diğer bilimlerde (veya sanat dallarında) ortaya konan bir çalışmada, çalışmanın kim tarafından yapılmış olduğu önemlidir. Bu; Tarih, Dil Bilim, Coğrafya, Etnoloji, Siyaset Bilimi, Ekonomi, Resim, Müzik, Hat, hatta bir ölçüde Fizik, Kimya, Biyoloji vs için böyledir. Örnek mi istiyorsunuz? Örnekleri aşağıda maddeliyorum, buyrun;

  • Diyelim ki ben diyorum ki: "Vizigotlar ile Ostragotlar Alman milletini oluşturmuştur". Sonra da gerekçelerini açıklıyorum, ama, önce sorulan, bunun kim tarafından söylenmiş olduğu. Ben değil de bir Got uzmanı aynı gerekçeleri ileri sürerek bunu söyleseydi hemen kabul görecekti. Ama sırf söyleyenden dolayı bir hakikat güme gitti.
  • Mesela ben bir soyut resim yaptım, satmaya çalışıyorum. Tabi alan yok. Sonra aynı resmin altına Picasso yazıp kendisinin eline veriyoruz ve o da ne? Resim bir servet karşılığı satılıyor. O zaman o resmin hakiki değeri hani?
  • Söz gelimi ben dedim ki: "para piyasalarında bu hafta bir çalkalanma olacak ve altın çok değer kaybedecek", malum; kimse takmıyor, ama bunu bir ekonomi uzmanı söylese hemen millet elindeki altını bozdurmaya çalışacak.
  • Farazà ben şu sözü söylemiş olsam: "İnsanlardaki önyargıyı kırmak, bir atomu parçalamaktan daha zordur". O zaman tahmin edeceğiniz gibi bu söz tarihe geçmeyecekti. Ama değil mi ki bunu Albert Einstein söyledi; "o dediyse doğrudur" oldu.

İşte bir lütf-u ilahî olarak Matematikte böyle bir tutarsızlık göremezsiniz. Size Karl Frederic Gauss gelse ve dese ki:
"2 den büyük her çift sayı, herhangi iki asalın toplamıdır",
hemen diyeceksiniz: "ispatla bakalım Gauss efendi".
Gauss: "ispata ne hacet ey gafiller, ben diyorum bunu ben, koca Gauss"
deyu haykırsa da nafile. Biz gene ispat isteyeceğiz. Eğer ispatlayamazsa inanmayacağız. Öte yandan bir zavallı lise öğrencisi dikilse karşımıza ve dese ki: "Gauss'un ispatlayamadığını ben ispatladım abey, aha ispatı",
önce eğilecek herkes üstüne, çocuk doğru yapmışsa bu şerefi herkes istisnasız koca Gauss'a değil de küçük çocuğa verecek. Kimse de:
"bir veledin sözüne mi inanacağız!" demeyecek.

Çünkü: "matematikçi ikna etmez, ispat eder; güveninizi beklemez, yalnız dikkat etmenizi ister."

Matematiği büyük yapan, büyüklüğünü, büyük bir isimden değil de kendi büyüklüğünden almasıdır.

2 yorum:

Adsız dedi ki...

bir şey ait olduğu parçanın anlamlılığını taşır.birisi o şeye dokunduğunda o şey şey olmaktan çıkar artık, o birisinin dokunduğu şey olur.mesela peygamberimizin sakalından düşen kıl kıl değildir sadece. o, peygamberin anlam yükünü de taşır.nesnelere insanların ruhu geçer, nesne herhangilikten kurtulur.yani resmin altına picasso yazınca da aynı şey olur, nesne büyür picasso olur.toprak heryerde topraktır fakat medine toprağı peygamber orada dolaştığı için yüze göze sürülesi toprak olur,anlam kazanır.

devlez dedi ki...

madem ibrahim abi böyle yorum yapmış, o zaman artık bunlar sıradan sözler değildir benim için. peki geri adım atmış olmadım mı? evet, bazı kişiler için geri adım atmak aslında geriye değil ileriye gitmek olur da biz farkedemeyiz. tabi ki atacağım.

yalnız şu da var ki; enbiya, evliya, asfiya, aktàb, vb. eşhas-ı mübareke, elbette Allah vergisi bir dirilticiliğe sahiptir ve ben zaten o konuda boynumu yere kadar eyip "sadakte" derim. onlardan biri bir geyiğin sırtına elini sürse artık o misk-ü amber geyiği oluverir, birisi taşa asasını sürse Allah o taşı bir pınar eyleyip çağlatıverir, birisi aya işaret buyursa o ay şak şak oluverir. ancak şu da var ki imanımızdan ötürü sorgusuz inandıklarımız dışında bir şeyi sorgulamak günah olamaz. ben picasso'ya hep şüpheyle bakıyorum, bu da imanımı ne azaltır, ne çoğaltır. hatta böyle şüphe ettiğim başkaları da var. bunu da bağırarak haykırıyorum. picasso tamam iyi bir ressam olma ihtimali olmakla beraber, herkesin yapabileceği ve yetenek gerektirmeyen eserleri nazara alındığında neden bir şarlatan olmasın? işte bunlar tartışılabilir.

ayrıca ibrahim abimizle tartışmak bana çok şeyler kazandırıyor. ondan çok şey öğrendik. bu konuda da çok ciddiyim...