hayvan adlandırmaları mercek altında

Şimdi çok tartışılan bir konuya açıklık getirelim. Hayvanların farklı adlandırılmaları üzerine bir incelemedir:
Önce SIĞIR türünden başlayalım
Bu türün genel adı SIĞIRdır.
6 aylığa kadar olan sığır yavrusuna buzağı denir.
6 aylıktan sonra dişiler düve (kız inek), erkekler dana olarak adlandırılır. Bir dişi yavru sığır 6 aylıktan sonra doğum yapana kadar hep düvedir. Dana ise 2 yaşını geçip delikanlılık dönemine erişince tosun olur.
Doğum yapmış dişi sığıra inek denir. Süt veren sığır budur.
Tam yetişkin olmuş erkek sığıra boğa denir ki çok asabi bir hayvandır. Kısırlaştırılmış yetişkin erkek sığırın adı ise öküzdür. Kısırlaştırıldığı için kendini tamamen işine konsantre edebilir. Boğaya nazaran çok sakin bir hayvan oluverir.

Şimdi diyeceksiniz ki manda nedir?
El cevap manda başka bir hayvan türüdür. Lakin tabi ki sığıra yakındır. Manda çamur ve batak ortamları sever. Yavrusuna malak denir. Ayrıca mandaya camız ya da camış da denir.

Sığır, manda, koyun ve keçi antilopgillerin en bilinen evcil türleridir. (çift tırnaklıdırlar) Yandaki kavram haritasını tıklayarak büyütebilirsiniz.

Koyun türünün yavrusuna kuzu, delikanlı erkeğine toklu, yetişkin erkeğine koç, doğum yapmamış dişisine şişek, doğum yapmış dişisine koyun denir. Koyun türünün genel adı, bazı yörelerde "mal"dır.
Keçi türünün yavrusuna oğlak, delikanlı erkeğine cebiş (yazmıç), dişisine keçi, erkeğine teke, kısırlaştırılmış erkeğine erkeç denir. Bu türün genel adına bazı yörelerde davar denir.

At hayvanı ise tek tırnaklı olup diğerlerine benzemez. Mesela boynuzu yoktur. Üst çenesi de dişlidir vb.
Atın yavrusuna tay, dişisine kısrak, damızlık erkeğine aygır, kısırlaştırılmış erkeğine beygir denir. Eski Türkçe'de at hayvanına yunt da denir. Yabanda gezen hür atlara ise yılkı namı verilir.

Eşeğin ise yavrusu sıpadır. Başkaca da bir çeşidi yoktur. Dağda gezen vahşi eşekleri Eski Türkler kulan sanı ile çağırırlardı.
Lakin bir de katır vardır ki onun anası at babası eşektir. Eğer ana eşek baba at ise o asla katır değil bardodur.
Hemi katır hemi bardo kısır olup nesilleri devam edemez. Bu hayvanlar hamile kalsa bile ölü doğurur veya yavrusu ölür.

Deve hayvanı; iki hörgüçlü asya devesi ve tek hörgüçlü afrika devesi olmak üzere ikiye ayrılır. Devenin kızgın erkeğine esirik (tr: atan) (lök) (erkek geyiğe ve deveye buğra dendiği de olur bugu>bugu-ra>buğra), dişisine maye (tr: titir), yavrusuna bıdik (tr: potak, köşek, göşek), genç develere (tr) torum denir. Kızgın erkek devenin ağzından dışarı sallanan kırmızı bir kese vardır ki sümüksü bir salgı yapar. İşte bu kese dahme (tr: kom) diye adlandırılır. İşte böyle parantez içlerinde Türkçelerini verdiğimiz deve adlandırmaları bu minval üzeredir.

Bi de zebra vardır lakin onun konumuzla alakası yoktur.

Bir başka dersimizde kümes hayvanları kavram haritasını çıkarıp kargaşayı ortadan kaldırmaya çalışacağız inşallah...